Op staande voet ontslaan: hoe werkt dat?

Wat is ontslag op staande voet?

Ontslag op staande voet is een opzegging van de arbeidsovereenkomst (meestal door de werkgever) met onmiddellijke ingang. Als je als werkgever een werknemer op staande voet ontslaat, moet er sprake zijn van een dringende reden. Het is belangrijk de medewerker altijd onverwijld te ontslaan, dit betekent dat je bij een misstap van een werknemer zo snel mogelijk actie moet ondernemen. Het ontslag kan anders niet meer als ontslag op staande voet worden gezien.

Weet waar je aan begint: grote risico's bij ontslag op staande voet

Het ontslag kan zowel mondeling als schriftelijk gegeven worden, als het uiteindelijk maar schriftelijk bevestigd wordt. Het is heel belangrijk dit duidelijk en goed te formuleren, omdat anders de kans groot is dat de rechter het ontslag ongeldig verklaart. 

Dit betekent dat iedere ontslaggrond die je benoemt, een opzichzelfstaand ontslag op staande voet moet rechtvaardigen. Wil je dat het ontslag goed verloopt? Laat je dan direct adviseren door een van onze juristen voordat je het ontslag daadwerkelijk geeft, want de risico’s zijn enorm.

Hoe beoordeelt de rechter een ontslag op staande voet?

Naast de aard en ernst van de misstap, spelen ook de volgende punten een rol in de beoordeling van het ontslag door de rechter:

• Het soort arbeidscontract van de werknemer
• Het aantal dienstjaren
• Het functioneren in het verleden
• De persoonlijke omstandigheden van de werknemer

Wanneer mag je iemand op staande voet ontslaan?

Je mag iemand op staande voet ontslaan wanneer er sprake is van dringende redenen. Dit is het geval wanneer een werknemer gewelddadig is, de boel bedriegt, steelt of geld verduistert. Ook minder ernstige redenen kunnen tot ontslag op staande voet leiden. Denk aan regelmatig te laat komen ondanks waarschuwingen of het overtreden van bedrijfsregels die expliciet vastliggen en bekend zijn bij de werknemer.

Je moet het bestaan van de dringende reden wel kunnen bewijzen. En de medewerker kan de rechter vragen om te beoordelen of een ontslag op staande voet terecht is geweest. Deze weegt het bewijs dan af tegen de omstandigheden en de gevolgen voor de werknemer: bepaald gedrag kan een dringende reden opleveren, maar dat geldt niet altijd.

3 wettelijke eisen ontslag op staande voet

Er zijn 3 wettelijke eisen waar ontslag op staande voet aan moet voldoen: er moet een dringende reden voor het ontslag zijn, het moet een onverwijlde opzegging zijn, en ook moet de dringende reden direct gemeld worden aan de werknemer.

1. Dringende reden

Een dringende reden kan bijvoorbeeld zijn dat een werknemer steelt, zijn houding niet verandert na diverse waarschuwingen, bedrijfsregels overtreedt of gewelddadig gedrag vertoont. Wanneer iemand op staande voet wordt ontslagen, moet er bewijs zijn van deze dringende reden.

2. Onverwijlde opzegging

Zodra dit gebeurt en de dringende reden bekend is bij de bevoegde instantie, is de werkgever verplicht om dit aan de werknemer te verkondigen. Hierna kunnen er echter enkele dagen voor noodzakelijk onderzoek volgen.

3. Onverwijlde mededeling van dringende reden

Tot slot is het een eis dat de werkgever direct de dringende reden die tot ontslag op staande voet heeft geleid, vermeldt bij de werknemer. Een juiste formulering is in deze situatie van groot belang, deze specifieke reden wordt namelijk ter beoordeling aan de rechter voorgelegd.

Het naleven van deze eisen is cruciaal om juridische complicaties te voorkomen en om de juiste procedure te waarborgen.

Welke rechten heeft een werknemer als ik hem ontsla op staande voet?

Je werknemer heeft recht op een transitievergoeding:

• als je als werkgever het dienstverband hebt opgezegd;
• als de rechter het dienstverband op jouw verzoek heeft ontbonden; of
• als je als werkgever het dienstverband voor bepaalde tijd niet voortzet.

Alleen als het eindigen of niet voortzetten van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van je werknemer, heeft je werknemer geen recht op een transitievergoeding. 

Het belang van de werknemer is groot, omdat hij na een ontslag op staande voet meestal geen recht heeft op een WW-uitkering. De kans is daarom groot dat hij bezwaar maakt, tegen het door jou gegeven ontslag. Zorg er dus altijd voor dat je een goede reden hebt als je een werknemer op staande voet wilt ontslaan.

Heeft de werknemer recht op een eindafrekening bij ontslag op staande voet?

Je hoeft alleen een ontslagvergoeding te betalen als je dat hebt afgesproken met werknemer in een vaststellingsovereenkomst of als de kantonrechter deze toewijst. Bijvoorbeeld als je bij de rechter een ontbindingsprocedure heeft aangespannen en dan blijkt dat het ontslag op staande voet onterecht gegeven is. Bij een ontslag op staande voet hoef je alleen een eindafrekening te maken met daarin: loon tot de ontslagdatum, opgebouwd vakantiegeld en openstaande vakantiedagen die je nog moet uitbetalen.

Wil je een werknemer op staande voet ontslaan? Laat ons je situatie beoordelen.

Mag ik iemand eerst schorsen voordat ik hem op staande voet ontsla?

Ja, je mag een werknemer schorsen voordat je hem op staande voet ontslaat.

Met een schorsing verbied je een medewerker om werkzaamheden uit te voeren, in principe met doorbetaling van het loon. Voor de schorsing van een werknemer moet je in ieder geval een goede reden hebben. Je kunt een schorsing gebruiken als straf, maar ook als voorlopige maatregel. Als je vermoedt dat een werknemer zich ernstig heeft misdragen, als er nader onderzoek moet plaatsvinden of als je eerst juridisch advies wilt inwinnen, kun je een medewerker schorsen tot je meer zekerheid hebt. Het is verstandig om de schorsing schriftelijk aan de werknemer te bevestigen. Daar kun je onze gratis voorbeeldbrief voor gebruiken. Download hem hier.

Wat is de Wet Arbeidsmarkt in balans?

Op 1 januari 2020 trad de Wet arbeidsmarkt in balans in werking, ter aanvulling op de Wet werk en zekerheid uit 2015. In deze wet staan de regels over werk, ontslag en WW. Over de belangrijkste lees je meer op onze pagina over de Wet arbeidsmarkt in balans.

Heb je een vraag over ontslag op staande voet?

Je kunt ons altijd bellen of online je vraag stellen. Ben je verzekerd? Stel dan hier je juridische vraag. Ben je niet verzekerd? Bel dan  088 3279 852.