Coronavaccinatie en privacy: wat mag wel en niet?

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is daar helder over: een werkgever mag er niet naar vragen. Doet hij dat wel? Dan hoeft de werknemer niet te vertellen of hij of zij een coronavaccin heeft gehad.

Anders dan bij sneltesten en temperatuur aflezen

Het enkel vragen naar een vaccinatie, zonder registratie daarvan, valt overigens niet onder het toezicht van de AP, omdat het niet valt onder de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Dit geldt ook bij sneltesten en bij het aflezen van de temperatuur van werknemers. De AP heeft gezegd dat de AVG niet van toepassing is als organisaties alleen aflezen én:

•de uitslag niet wordt opgenomen in een bestand;

•er geen geautomatiseerde verwerking plaatsvindt (zoals bepaalde elektronische analyseapparatuur, bijvoorbeeld een warmtecamera);

•er geen geautomatiseerde gevolgen zijn (zoals geautomatiseerde poortjes die al dan niet opengaan).

Functies waarbij registratie en beleid wenselijk zijn

Binnen sommige branches is registratie en beleid wellicht gewenst. Denk aan zorgmedewerkers die in aanraking komen met longpatiënten. Werkgevers kunnen terugvallen op hun instructierecht. Dat betekent dat ze bepaalde voorschriften mogen opleggen over hoe personeel zich hoort te gedragen. Daarin kunnen werkgevers opnemen dat alleen personeel dat gevaccineerd is - en dat uit vrije wil deelt - op een bepaalde afdeling mogen werken. Zo’n voorschrift moet wel een duidelijk belang hebben en proportioneel zijn. Je kunt je voorstellen dat bij zorginstellingen en ziekenhuizen het goed uit te leggen valt waarom je alleen gevaccineerde medewerkers op een afdeling met longpatiënten of kwetsbare mensen wil laten werken. In andere sectoren is zoiets lastiger. Voor medewerkers die niet willen zeggen of ze gevaccineerd zijn of aangeven zich bewust niet te laten vaccineren, moet dan wel een alternatief worden gezocht. Bijvoorbeeld iets ander werk of hetzelfde werk op een andere afdeling.

Vaccinatiestatus is een bijzonder persoonsgegeven

Gegevens over wel of niet gevaccineerd zijn, vallen onder bijzondere persoonsgegevens en die mogen daarom niet zomaar verwerkt worden. Het is zelfs verboden. Dit geldt ook voor het uitvoeren van alcohol-, drugs- of geneesmiddelentesten op de werkvloer. Enkel wanneer er sprake is van een uitzondering op het verbod op de verwerking van bijzondere persoonsgegevens, mogen organisaties registeren dat een werknemer gevaccineerd is.

Toestemming is geen optie

Toestemming geven is de bekendste uitzondering. In de relatie tussen werkgever en werknemer kan hiervan echter géén gebruik worden gemaakt. Er is immers sprake van een gezagsverhouding. Een werknemer kan zich al snel onder druk voelen staan en daarom is het moeilijk vast te stellen of de toestemming geheel vrijwillig is gegeven.

Algemeen belang of volksgezondheid: wetgever aan zet

In sommige sectoren en situaties kan het vragen en registeren van de vaccinatiestatus noodzakelijk zijn voor een zwaarwegend algemeen belang of de volksgezondheid. Of iets noodzakelijk is moet wettelijk geregeld zijn, maar er bestaat nog geen wet waarin geregeld wordt dat werkgevers de bevoegdheid krijgen om de vaccinatiestatus te verwerken. In een wet kan de wetgever specifieke branches aanwijzen en voorwaarden scheppen voor het verwerken van de vaccinatiestatus door werkgevers. Totdat een dergelijke wet er is, mogen organisaties de vaccinatiestatus niet verwerken en registreren.

Kortom, registreer niet of medewerkers gevaccineerd zijn. Die informatie valt onder bijzondere persoonsgegevens en die mogen in principe niet verwerkt worden. Ook niet wanneer u hier als werkgever toestemming voor heeft van uw medewerkers. Wilt u nou toch graag weten of uw medewerkers gevaccineerd zijn? Zorg er dan voor dat het nergens geregistreerd wordt. De gegevens vallen dan niet onder de AVG.

Disclaimer

Dit blog schetst de algemene regels en uitgangspunten. Uiteraard kan er in specifieke situaties sprake zijn van uitzonderingen. Heeft u vragen over dit onderwerp, dan kunt u altijd contact opnemen met een van onze specialisten.