Recht op vakantiedagen
Als ondernemer is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de rechten van je werknemers. Een van die rechten is vakantie. Vakantiedagen zijn niet alleen wettelijk verplicht; ze zijn ook een essentieel onderdeel van een gezond en evenwichtig arbeidsbeleid. Op deze pagina lees je er alles over.
Verschillende soorten vakantiedagen
Er bestaan 2 soorten vakantiedagen: wettelijke vakantiedagen en bovenwettelijke vakantiedagen. Hieronder lees je wat precies het verschil is.
Wettelijke vakantiedagen
Iedereen heeft recht op wettelijke vakantiedagen. Ze zijn – zoals de naam al doet vermoeden - geregeld in de wet. Dit recht op vakantie bedraagt op jaarbasis ten minste viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week. Werknemers moeten hun wettelijke vakantiedagen opnemen binnen 6 maanden na afloop van het jaar waarin deze dagen zijn opgebouwd.
De wettelijke vakantiedagen die een werknemer bijvoorbeeld opbouwt in 2023, moet die opnemen voor 1 juli 2024. Doet die dat niet? Dan vervallen ze, tenzij de werknemer redelijkerwijs niet in staat was om de vakantiedagen op te nemen.
Bovenwettelijke vakantiedagen
Niet iedereen heeft recht op bovenwettelijke vakantiedagen. Als je werknemer daar aanspraak op heeft, dan is dat bijvoorbeeld in de arbeidsovereenkomst, personeelshandboek of collectieve arbeidsovereenkomst (cao) opgenomen. Dit bovenwettelijke deel komt boven op je wettelijke vakantiedagen. Bovenwettelijke vakantiedagen blijven 5 jaar bestaan.
De bovenwettelijke vakantiedagen die een werknemer bijvoorbeeld opbouwt in 2023, moet die opnemen voor 31 december 2028.
Vakantiedagen berekenen
Het aantal wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen kun je zelf berekenen. Dat doe je zo:
Wettelijke vakantiedagen berekenen
Het aantal wettelijke vakantiedagen bereken je als volgt: overeengekomen arbeidsduur per week x 4.
Bij een voltijds dienstverband (een arbeidsduur van 5 dagen per week) is dat dus: 5 dagen x 4 = 20 wettelijke vakantiedagen.
Duurt het dienstverband korter of werkt een werknemer in deeltijd? Dan geldt het recht pro rata. Bij een dienstverband van 90% heeft een werknemer bijvoorbeeld recht op: 4,5 dagen x 4 = 18 wettelijke vakantiedagen.
Bovenwettelijke vakantiedagen
Het aantal bovenwettelijke vakantiedagen hangt af van wat er is afgesproken in een arbeidsovereenkomst of cao.
Het recht op bovenwettelijke vakantiedagen kun je ook pro rata berekenen. Stel je voor dat er in de CAO is overeengekomen dat alle werknemers met een voltijdsdienstverband recht hebben op 5 bovenwettelijke vakantiedagen. Een werknemer met een dienstverband van 90% heeft dan recht op: 90% x 5 dagen = 4,5 bovenwettelijke vakantiedag.
Vakantiedagen tijdens ziekte
Heb je een of meerdere werknemers die onder de ziektewet vallen? Dan kun jij je 2 dingen afvragen:
- Bouwt een werknemer tijdens ziekte vakantiedagen op? Ja, maar zieke werknemers bouwen tijdens hun ziekte in principe alleen wettelijke vakantiedagen op. Zij hebben namelijk recht op evenveel wettelijke vakantiedagen als niet-zieke werknemers. Dit recht geldt niet altijd voor bovenwettelijke vakantiedagen. In een arbeidsovereenkomst of cao kunnen afwijkende afspraken worden gemaakt over de opbouw van bovenwettelijke vakantiedagen tijdens ziekte.
- Mag een werknemer vakantie opnemen tijdens ziekte? Ja, maar dit mag alleen met toestemming van zowel de arbodienst als u als werkgever.
Vakantiedagen uitbetalen
Het uitbetalen van vakantiedagen tijdens het dienstverband is slechts beperkt mogelijk. Daarbij moet de afkoop van vakantierechten schriftelijk overeengekomen zijn en geldt dit alleen voor het bovenwettelijke deel van de vakantiedagen. Wettelijke vakantiedagen mag je als werkgever namelijk niet uitbetalen.
Vakantiedagen bij ontslag
Bij ontslag moeten alle niet-opgenomen vakantiedagen worden uitbetaald. Het gaat dan zowel om de wettelijke als de bovenwettelijke vakantiedagen.
Meer informatie
Veelgestelde vragen
Nee, in de meeste gevallen niet. Je hoeft dit niet toegestaan als gewichtige redenen zich daartegen verzetten. Een werknemer heeft in ieder geval wel recht op 2 aaneengesloten weken of 2 maal één volle week vakantie. Het initiatief voor het aanvragen van vakantie ligt bij de werknemer. Deze moet zijn aanvraag schriftelijk bij jou indienen. Het is belangrijk dat je daarop tijdig reageert. Als je niet binnen 2 weken reageert, is de vakantie vastgesteld conform het verzoek van de werknemer.
Zo helpen we je
Heeft deze informatie je geholpen?
We horen graag je feedback. Daarmee help je ons om deze informatie verder te verbeteren.