Ontslag op staande voet

Wat je allemaal wilt weten over ontslag op staande voet

Voorwaarden ontslag op staande voet

Bij een ontslag op staande voet ben je per direct je baan kwijt. Je hoeft niet meer te komen werken en je krijgt geen salaris meer. Het is in feite een ontbinding van het arbeidscontract met onmiddellijke ingang. Juist omdat dit type ontslag zulke grote gevolgen heeft, moet er wel aan strikte voorwaarden worden voldaan: 

• Er moet sprake zijn van een dringende reden.
• Ontslag op staande voet moet direct aangegeven worden na het ontstaan van de dringende reden.
• De dringende reden moet de werknemer direct worden meegedeeld.

Bij een ontslag op staande voet gelden de normale ontslagverboden niet meer. Normaal gesproken mag je bijvoorbeeld niet worden ontslagen tijdens de eerste twee jaar van ziekte, zwangerschap of tijdens het lidmaatschap van de ondernemingsraad. In dit geval mag dat wel.

Dringende reden voor ontslag op staande voet

Een ontslag op staande voet mag niet zomaar; je werkgever moet er een goede reden voor hebben. Daarnaast moet die deze dringende reden ook nog eens kunnen bewijzen. Er zijn maar weinig gevallen waarin dat lukt. Denk bij geldige dringende redenen aan ernstige gedragingen zoals diefstal, verduistering, mishandeling of een grove belediging. Ook werkweigering kan je een ontslag op staande voet opleveren.

Je kunt pas spreken van een dringende reden als de werkgever het arbeidscontract daardoor niet meer kan laten voortbestaan. Of de reden geldig is, zal per geval moeten worden beoordeeld door de rechter. In veel gevallen is een zaak niet zo zwart-wit. Daarbij geldt dat een rechter ontslag op staande voet als ultimum remedium beschouwt. Dit betekent dat ontslag op staande voet alleen gegeven kan worden als duidelijk is dat de gedragingen van de werknemer zo ernstig zijn dat een ‘normaal’ ontslag niet aan de orde is.

Ontslag moet onverwijld gegeven zijn 

De wet schrijft voor dat een arbeidsovereenkomst vanwege een dringende reden ‘onverwijld’ opgezegd dient te worden. Dit betekent dat het ontslag door de werkgever (of een eventuele opzegging door de werknemer) snel zal moeten volgen nadat de dringende reden bekend is.

Bij de onverwijlde opzegging hangt de vereiste snelheid af van de omstandigheden. Belangrijk is dat de werkgever voortvarend te werk gaat, en dus geen tijd onbenut laat. De werkgever mag de tijd nemen om zorgvuldig onderzoek te doen, maar niet langer dan nodig is. Dit onderzoek moet voortvarend worden ingesteld en afgerond. Een werkgever moet ook kunnen uitleggen waarom het ontslag op staande voet niet eerder mogelijk was.

Een werkgever mag dus niet stilzitten en een paar dagen later bepalen om de werknemer alsnog op staande voet te ontslaan. Wel mag de werkgever bepaalde gedragingen onderzoeken om vast te stellen of er inderdaad aanleiding is voor ontslag op staande voet. Dit is bijvoorbeeld het geval als er bewijs gevonden moet worden voor fraude.

De dringende reden moet de werknemer meegedeeld worden

Als werknemer heb je het recht om te weten wat de dringende reden van je ontslag is. Dit moet dus ook direct duidelijk worden gemaakt door je werkgever. Op die manier heb je de mogelijkheid om je tegen het ontslag te verweren door contact op te nemen met een jurist. De reden van je ontslag mag in een later stadium niet meer aangepast of aangevuld worden. Het is daarom voor de werkgever van groot belang om dit goed te formuleren.

Een voorbeeld: een winkelbedrijf komt er op 20 mei achter dat een medewerker geld uit de kassa heeft gestolen. Dit incident wordt vijf dagen later besproken tijdens een meeting van het managementteam. Drie dagen later wordt het besluit genomen om de medewerker op staande voet te ontslaan. Het ontslag voldoet nu echter niet meer aan de voorwaarde. De medewerker kan dit ontslag dus met succes kan aanvechten.

Wat zijn de gevolgen?

Bij een terecht ontslag op staande voet eindigt de arbeidsovereenkomst (en daarmee de loonbetaling) per direct en heb je als werknemer geen recht op een WW-uitkering. Als je jouw werkgever een dringende reden hebt gegeven de arbeidsovereenkomst direct op te zeggen, ben je schadeplichtig. Je moet dan waarschijnlijk ook een vergoeding betalen.

Salaris, opzegtermijn, WW-uitkering en transitievergoeding

Bij een ontslag op staande voet is er geen opzegtermijn. Je verliest meteen je baan en inkomsten, en je moet misschien zelfs een schadevergoeding betalen aan uw werkgever. Daarnaast heb je in principe geen recht op een WW-uitkering of ontslagvergoeding. Als de relatie tussen jou en je werkgever nog redelijk is, kun je proberen om je ontslag in een vaststellingsovereenkomst vast te leggen. Hiermee kun je jouw recht op een WW-uitkering veiligstellen. De rechter kan bepalen dat je toch een transitievergoeding moet ontvangen, bijvoorbeeld als er sprake is van zwaarwegende persoonlijke omstandigheden. Je werkgever hoeft in principe geen toestemming te vragen aan het UWV of de kantonrechter. Het UWV maakt een zelfstandige beoordeling over het recht op WW.

Salarisuitbetaling 

Als je op staande voet wordt ontslagen, is de arbeidsovereenkomst niet het enige dat per direct eindigt. Je ontvangt in principe ook geen salaris meer. Dit geldt alleen bij een terecht gegeven ontslag op staande voet. 

Heeft je werkgever je onterecht op staande voet ontslagen? Dan moet die jouw salaris gewoon doorbetalen. Om je recht op salaris veilig te stellen, moet je wel schriftelijk aangeven dat je nog bereid bent je werk te verrichten. Je kunt de doorbetaling van je loon desnoods via de rechter afdwingen.

Wat te doen bij ontslag op staande voet?

Ben je ontslagen op staande voet? Volg dan de onderstaande stappen:

• Geef mondeling aan dat je het niet eens bent met je ontslag.
• Schrijf een aangetekende protestbrief nadat je de schriftelijke bevestiging van je ontslag van je werkgever hebt ontvangen of als die schriftelijke bevestiging niet volgt.
• Geef daarin aan dat je beschikbaar bent voor werk en dat je aanspraak maakt op loonbetaling.
• Binnen twee maanden na het ontslag moet je het ontslag aanvechten bij de rechter. Doe je dat niet? Dan staat het ontslag vast. Zoek snel juridische hulp in deze situatie.

Ontslag op staande voet aanvechten

Een ontslag op staande voet kun je vrijwel altijd aanvechten. Zorg dat je binnen twee maanden een verzoekschrift bij de rechter hebt ingediend om het ontslag ongedaan te maken. Je kunt verzoeken om je arbeidscontract te herstellen of om een vergoeding toe te kennen bij een acceptatie van het onterecht gebleken ontslag. Als blijkt dat het ontslag onterecht was, heb je mogelijk alsnog recht op een WW-uitkering. Dit beoordeelt het UWV. Soms is het mogelijk om samen met uw werkgever te komen tot een ontslag met wederzijds goedvinden. Meestal is dat voor beide partijen beter. Teken echter nooit zomaar iets, want het voorstel lijkt vaak mooier dan het is. Vraag altijd advies aan een gespecialiseerde jurist.

Zelf op staande voet ontslag nemen

Als je jouw arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang opzegt, maar achteraf blijkt dat er geen dringende reden was, kan je schadeplichtig worden gehouden. Je werkgever kan het loon vorderen dat je met inachtneming van de juiste opzegtermijn verdiend zou hebben. Deze vordering is gelijk aan het brutoloon, dat netto aan de werkgever betaald moet worden. Een normale opzegging zonder enig risico heeft dan de voorkeur. Als je zonder goede reden ontslag op staande voet neemt, is de kans groot dat je vervolgens ook geen WW-uitkering krijgt. Lees meer over zelf ontslag nemen.