Alles wat je wilt weten over stikstof en het stikstofbeleid

Waarom is stikstof een probleem?

Nederland is verplicht om natuurgebieden te beschermen. Met de huidige hoeveelheid stikstof, of eigenlijk stikstofverbindingen in de lucht, lukt dat niet. Deze verbindingen slaan namelijk neer in de bodem, waardoor onkruid groeit en bijzondere planten juist verdrongen worden. Daarom moet de stikstofuitstoot omlaag.

Het stikstofbeleid kan voor veel problemen zorgen bij jou als veehouder. In het ergste geval kun je jouw werk plotseling niet meer uitvoeren. De plannen en maatregelen om de hoeveelheid stikstof terug te dringen, kunnen voor veel onzekerheid zorgen. Wij zijn er om je te helpen.

Stikstofbeleid van het kabinet

Een van de belangrijkste maatregelen uit het stikstofbeleid van het kabinet gaat over de zogenaamde ‘piekbelasters’. Piekbelasters zijn veehouders die dichtbij natuurgebieden veel stikstof uitstoten. Het gaat dan om ongeveer 1% van alle boerenbedrijven. Zij moeten op korte termijn verhuizen, innoveren of stoppen. Als je ervoor kiest om te stoppen, krijg je een vergoeding. Maar hoe weet je of je een piekbelaster bent?

Wanneer ben je een piekbelaster volgens het stikstofbeleid?

De meeste piekbelasters zijn boeren die werken met vee waarvoor een productierecht noodzakelijk is. Het gaat dan vooral om kippen, koeien en varkens. Voor deze boeren geldt een drempelwaarde; ze mogen niet meer stikstof uitstoten dan de drempelwaarde aangeeft. Als je dit wel doet, en daardoor een van de Natura-2000 gebieden beschadigt, word je gezien als piekbelaster. Je kunt dan vrijwillig verhuizen, innoveren of stoppen - én hebt recht op verschillende subsidieregelingen.

Wil je weten of jij een piekbelaster bent? Gebruik de rekentool van de overheid en ontdek meteen waar je aan toe bent.

Welke subsidies kun je aanvragen via het stikstofbeleid?

Als je (deels of volledig) stopt met je boerenbedrijf, ontvang je van de overheid een financiële vergoeding om dit mogelijk te maken. De details van deze subsidieregelingen staan in de ‘Landelijke Beëindigingsregeling Veehouderijlocaties’ (LBV/LBV+).

Veehouders kunnen kiezen of ze de LBV/LBV+ willen ontvangen of niet. De subsidies worden in april 2024 verstrekt. Er wordt van je verwacht dat je vanaf dat moment ook gaat beginnen met de beëindiging van je bedrijf.

LBV+

• Voor wie: landbouwbedrijven met varkens, melkvee, vleeskalveren, kippen of kalkoenen die piekbelaster zijn volgens de Aerius Check (meer dan 2500 mol neerslag op een Natura-2000-gebied).
• Wanneer aanvragen: 3 juli 2023 tot en met 5 april 2024.
• Waar aanvragen: Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties met piekbelasting Lbv-plus - Klantportaal-Site | mijn.rvo.nl
• Hoeveel budget: € 975 miljoen.

Binnen 16 weken na je aanvraag krijg je bericht. Als er geen geld meer beschikbaar is als je aanvraag binnenkomt, krijg je geen subsidie uitgekeerd.

Met deze regeling kun je een vergoeding krijgen voor:

• waardeverlies van productiecapaciteit (dierenverblijven);
• het vervallen van productierechten (minimaal 80% bij varkens- of pluimveerechten en minimaal 95% bij fosfaatrechten);
• sloop- en afvoer van de dierenverblijven en mest- en voeropslagen.

De vergoedingen voor de productierechten zijn vastgestelde bedragen. Ze hangen af van het soort productierecht en de regio waarbinnen het bedrijf ligt. De vergoeding voor de productiecapaciteit is 120% van de gecorrigeerde vervangingswaarde (de prijs per m² is afhankelijk van het bouwjaar en soort verblijf) van de dierenverblijven. Voor de sloopkosten wordt een vast bedrag van € 45,- per m² uitgekeerd.

Over de subsidie moet inkomens- of vennootschapsbelasting worden betaald, maar geen btw. De vergoeding is geen koopprijs voor de grond: die blijft bij het bedrijf in eigendom. Als je erover nadenkt om gebruik te maken van de LBV+, kun je een persoonlijke zaakbegeleider van de RvO aangewezen krijgen voor ondersteuning in het proces. Hier zijn geen kosten aan verbonden.

Heb je de LBV+-subsidie aangevraagd, en oordeelt de RvO dat je in aanmerking komt voor de LBV+-subsidie? Dan ontvang je een besluit met een voorlopig subsidiebedrag en een overeenkomst. Deze overeenkomst moet je binnen 6 maanden ondertekend naar de RvO terugsturen. Binnen 6 weken na ontvangst van de ondertekende overeenkomst door de RvO wordt een eerste voorschot van 20% van de subsidie overgemaakt

Wanneer kun je geen aanspraak maken op de LBV+?

Je kunt geen aanspraak maken op de LBV+ als:

• je al bezig was met het beëindigen van je bedrijf voor 3 juli 2023;
• je stikstofruimte aan andere projecten ter beschikking hebt gesteld ('extern salderen');
• je stikstofdepositie niet boven de drempelwaarde uitkomt in een stikstofoverbelast Natura-2000-gebied;
• het gebruik van de veehouderijlocatie de afgelopen 5 jaar onderbroken is geweest;
• je de Meststoffenwet hebt overtreden.

Aan welke voorwaarden moet je je houden?

Binnen 12 maanden na ondertekening moet je voldoen aan de volgende voorwaarden:

• Alle landbouwhuisdieren van de bedrijfslocatie laten afvoeren;
• Alle dierlijke mest laten afvoeren;
• Alle overeengekomen productierechten laten vervallen (minimaal 80% of 95%);
• Alle vergunningen (omgevingsvergunningen, Wnb-vergunning, etc) voor het bedrijf laten intrekken (en eventueel een melding Activiteitenbesluit doen waarin wordt aangegeven dat er geen landbouwhuisdieren meer op het perceel staan);
• Een aanvraag hebben ingediend om het bestemmingsplan te laten wijzigen.

Binnen 28 maanden na ondertekening moet je voldoen aan de volgende voorwaarde:

• Alle dierverblijven en bijbehorende mestkelders en silo’s slopen en verwijderen.

Altijd geldt:

• Je mag niet op een andere locatie in de EU dezelfde dieren gaan houden (niet als bedrijf en ook niet als particulier);
• Bij de verkoop van (een deel van) de locatie moet je vastleggen dat de koper en alle toekomstige kopers geen landbouwhuisdieren zullen houden op het perceel.

Als je alle afspraken die je na 12 maanden moest uitvoeren bent nagekomen, kun je dit melden aan de RvO. De RvO gaat dit dan controleren en maakt binnen 6 weken het tweede voorschot van de subsidie over (60%).

Als alle bedrijfsgebouwen gesloopt zijn, moet je dat melden bij de RvO. De RvO laat dan binnen 13 weken weten op hoeveel subsidie je definitief recht hebt en maakt indien nodig het restant over. Tegen deze beslissing kun je bezwaar aantekenen. Als je bezwaar wordt afgewezen, kun je in beroep gaan bij de rechter.

LBV

• Voor wie: landbouwbedrijven met varkens, melkvee, kippen of kalkoenen die willen stoppen met 1 of meerdere locaties.
• Wanneer aanvragen: 3 juli 2023 tot en met 1 december 2023.
• Waar aanvragen: Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties Lbv - Klantportaal-Site | mijn.rvo.nl
• Hoeveel budget: 2 x € 115 miljoen (varkenshouderij en pluimveehouderij) en 1 x € 270 miljoen (melkveehouderij).

Alle aanvragen worden tegelijk beoordeeld na 1 december 2023. Je krijgt uiterlijk 1 juni 2024 bericht. Als er meer aanvragen zijn dan dat er geld beschikbaar is, worden de subsidies verstrekt op basis van kosteneffectiviteit (zoveel mogelijk stikstofneerslag realiseren op basis van de verstrekte subsidies).

Met deze regeling kun je alleen een vergoeding verkrijgen voor waardeverlies van productiecapaciteit (dierenverblijven) en het vervallen van productierechten (minimaal 80% bij varkens- of pluimveerechten en minimaal 95% bij fosfaatrechten). De vergoedingen voor de productierechten zijn vastgestelde bedragen afhankelijk van het soort productierecht en de regio waarbinnen het bedrijf ligt. De vergoeding voor de productiecapaciteit is 100% van de gecorrigeerde vervangingswaarde (de prijs per m² is afhankelijk van het bouwjaar en het soort verblijf) van de dierenverblijven. Over de subsidie moet inkomens- of vennootschapsbelasting worden betaald, maar geen btw. De vergoeding is geen koopprijs voor de grond: die blijft bij het bedrijf in eigendom.

Heb je de LBV-subsidie aangevraagd en oordeelt de RvO dat je in aanmerking komt voor de LBV-subsidie? Dan ontvang je een besluit met een voorlopig subsidiebedrag en een overeenkomst. Deze overeenkomst moet je binnen 6 maanden ondertekend naar de RvO terugsturen. Binnen 6 weken na ontvangst van de ondertekende overeenkomst door de RvO wordt een eerste voorschot van 20% van de subsidie overgemaakt.

Wanneer kun je geen aanspraak maken op de LBV?

• Je kunt geen aanspraak maken op de LBV als:
• je al bezig was met het beëindigen van je bedrijf voor 3 juli 2023;
• je stikstofruimte aan andere projecten ter beschikking hebt gesteld ('extern salderen');
• je stikstofdepositie niet boven de drempelwaarde uitkomt in een stikstofoverbelast Natura-2000-gebied;
• het gebruik van de veehouderijlocatie de afgelopen 5 jaar onderbroken is geweest
• je de Meststoffenwet hebt overtreden.

Aan welke voorwaarden moet je je houden?

Binnen 12 maanden na ondertekening moet je voldoen aan de volgende voorwaarden:

• Alle landbouwhuisdieren van de bedrijfslocatie laten afvoeren;
• Alle dierlijke mest laten afvoeren;
• Alle overeengekomen productierechten laten vervallen (minimaal 80% of 95%);
• Alle vergunningen (omgevingsvergunningen, Wnb-vergunning, enzovoorts) voor het bedrijf laten intrekken (en eventueel een melding Activiteitenbesluit doen waarin je aangeeft dat er geen landbouwhuisdieren meer op het perceel staan);
• Een aanvraag hebben ingediend om het bestemmingsplan te laten wijzigen.

Binnen 28 maanden na ondertekening moet je voldoen aan de volgende voorwaarde:

• Alle dierverblijven en bijbehorende mestkelders en silo’s slopen en verwijderen.

Altijd geldt:

• Je mag niet op een andere locatie in de EU dezelfde dieren gaan houden (niet als bedrijf en ook niet als particulier)
• Bij de verkoop van (een deel van) de locatie moet je vastleggen dat de koper en alle toekomstige kopers geen landbouwhuisdieren zullen houden op het perceel.

Als je alle afspraken die je na 12 maanden moest uitvoeren bent nagekomen, kun je dit melden aan de RvO. De RvO gaat dat dan controleren en maakt binnen 6 weken het tweede voorschot van de subsidie over (60%).

Als alle bedrijfsgebouwen gesloopt zijn, moet je dit melden bij de RvO. De RvO laat dan binnen 13 weken weten op hoeveel subsidie je definitief recht hebt en maakt indien nodig het restant over. Tegen deze beslissing kun je bezwaar aantekenen. Als je bezwaar wordt afgewezen kan je in beroep bij de rechter.

De LBV- en de LBV+ subsidies worden op verschillende momenten uitgekeerd. De datum van uitkering hangt af van de datum waarop de subsidie is aangevraagd en wanneer de RvO (Rijsdienst voor Ondernemend Nederland) de aanvraag beoordeelt.

Bij beide subsidies worden de volgende stappen gevolgd. 6 weken na de ondertekening van de overeenkomst ontvang je het eerste voorschot van 20%. Als je kunt aantonen dat je je hebt gehouden hebt aan alle afspraken die je volgens de overeenkomst binnen één jaar moest nakomen, ontvang je binnen 6 weken nadat je deze bewijzen hebt opgestuurd het tweede voorschot van 60%. Er wordt van je verwacht dat je vanaf dat moment ook gaat beginnen met de beëindiging van je bedrijf. Dat moet uiterlijk 28 maanden na ondertekening van de overeenkomst zijn gedaan. Daarna ontvang je de laatste uitkering van de subsidie (20%).

Mag de overheid je onteigenen vanwege je stikstofuitstoot?

In de loop van 2024 zal de overheid een inschatting maken van het effect van de LBV/LBV+. Zorgt het voor genoeg inperking van de stikstofuitstoot? Als dit niet het geval is, mag de overheid de piekbelasters onteigenen.

Hulp van DAS bij de stikstofproblematiek

Onze juristen kunnen je altijd helpen met het stikstofprobleem. Bijvoorbeeld bij de volgende conflicten:

• Strijd tegen provinciale verordeningen
• Handhavingsbesluiten
• Omgevingsvergunningen voor uitbreiding/inkrimping
• Onrechtmatige hinder tegen bedrijven die niet voldoen aan de regels
• Vergunningsprocedures
• Zienswijze/bezwaar bestemmingsplan infrastructuur-/tracéwet-besluiten (omleggen/aanleg van wegen, woningbouw of gebiedsontlasting)
• Legalisatie beschikkingen voor PAS-melders
• Onteigeningsprocedures gebieden Veluwe en Peel
• Geschillen over agrarische subsidies zakelijk
• Geschillen agrarisch over bestuurlijke boetes
• Milieugeschil over milieueffectrapportage
• Milieuvergunningsgeschillen
• Geschillen inzake handhaving wet natuurbescherming

Bel ons gerust voor advies, op telefoonnummer 020 6517 946.