Auteursrecht foto, hoe werkt dat?

Wat is auteursrecht op foto’s?

Als iemand een foto maakt, krijgt hij of zij daarop automatisch het auteursrecht. Dat geldt voor foto’s, maar bijvoorbeeld ook voor teksten, illustraties en afbeeldingen. Dit staat beschreven in de Auteurswet. Zie je een foto op internet? Wees je er dan van bewust dat daar auteursrecht op zit, ook al staat de foto op heel veel verschillende sites! Auteursrecht op een werk blijft tot zeventig jaar na de dood van de maker geldig. Wil je een foto gebruiken, bijvoorbeeld voor een folder of je eigen website? Dan moet je daar toestemming voor vragen. De maker van de foto is de enige die zijn werk mag publiceren en vermenigvuldigen.

Wat is inbreuk op auteursrecht van foto’s?

Gebruik je zonder toestemming een foto op je site? Dan maak je inbreuk op het auteursrecht van de maker. Die kan je hierop aanspreken en een schadevergoeding eisen. Onderschat dit niet! Het maakt voor de wet niet uit of het om een professioneel fotograaf gaat of niet. Het maakt ook niet uit of je de foto bewerkt. Ook als je er een filter over plaatst of alleen een uitsnede gebruikt, zit er nog altijd auteursrecht op.

Auteursrecht foto: hoe ga je om met fotoclaims?

Misschien denk je nu: de kans is minimaal dat iemand zijn foto’s op mijn site ontdekt. Dan heb je het mis. Er zijn bedrijven die er hun business van hebben gemaakt om inbreuk op internet op te sporen. Ze gebruiken slimme software om volledig geautomatiseerd foto’s te signaleren. Wordt er een foto op jouw site ontdekt? Dan krijg je een vordering en de eis de foto te verwijderen. Zo’n vordering bedraagt al snel honderden euro’s – per foto! Gebruik je meerdere foto’s zonder toestemming, dan loop je dus een serieus risico.

Voorkomen van hoge fotoclaims

Fotoclaims en al het gedoe eromheen kun je voorkomen door uit te zoeken wie de maker van de foto is. Maak afspraken over het gebruik van de foto en blijf vervelende procedures voor. Kun je niet achterhalen wie de maker is, zoek dan een andere foto.

Fotograaf onbekend? Stichting BeeldAnoniem

Weet je niet wie de fotograaf is, maar wil je een foto tóch heel graag gebruiken? Dan kun je alsnog het auteursrecht regelen via de Stichting BeeldAnoniem (voorheen FotoAnoniem). Je betaalt dan een vergoeding en de stichting geeft onder bepaalde voorwaarde een vrijwaring af. Zie fotoanoniem.nl.

Gebruik beeldbanken of auteursrechtvrije databanken

Op internet staan talloze beeldbanken. Daar vind je beelden die vrij zijn van auteursrechten, de zogenoemde stockfoto’s. Zoek goed uit wat de voorwaarden van de beeldbank zijn. Soms zijn foto’s niet onbeperkt te gebruiken of betaal je bijvoorbeeld een (kleine) vergoeding. Daarna weet je zeker dat het goed zit.
Voor video’s geldt hetzelfde. Je kunt een video ‘embedden’ ofwel ‘insluiten’ om het op een andere pagina te zetten. Dat doe je door de url-link in de html-code van je site op te nemen (zo download je niet de originele video op je site). Oók voor embedden geldt dat je het gebruik van de video moet afstemmen met de maker.

Wanneer mag je een foto of afbeelding zónder toestemming gebruiken?

Dat mag alleen als de foto bedoeld is om aan te geven waar je publicatie over gaat. Dit heet citaatrecht. Het is dus niet alleen een leuk plaatje, maar dient ter ondersteuning van je verhaal. De foto is als het ware inhoudelijk onmisbaar voor je tekst. Je vermeldt bij de foto dan altijd de bron en de fotograaf. Een link naar de vindplaats of website volstaat ook. Let op: in commerciële uitingen geldt het citaatrecht meestal niet. Raadpleeg bij twijfel altijd even een van onze juridisch adviseurs.

Auteursrecht foto boete: een fotoclaim, wat nu?

Check eerst of je de foto rechtmatig hebt gebruikt. Zo niet, verwijder deze dan meteen.
Neem contact op met DAS, want misschien is het verwijderen van de foto voldoende. Wordt er een hoge schadevergoeding geëist? Vaak is er onderhandelingsruimte om de eis te verlagen, dus zet in op een schikking. Voorkom samen met DAS  een procedure voor de rechter. Winnen is lastig en de kosten vaak hoger dan de eis, tot wel duizenden euro’s. Wil de fotograaf geen schikking? Neem dan altijd contact met ons op.

Let op: als je een claim krijgt, is die meestal terecht. Anders gezegd: een foto plaatsen zonder toestemming mag eigenlijk nooit. Argumenten als ‘de foto staat overal op internet’, ‘ik heb de naam van de fotograaf erbij vermeld’ of ‘ik heb maar een deel van de foto gebruikt’ zijn allemaal niet rechtsgeldig. Het gaat er dus eigenlijk alleen nog maar om hoe hoog de schadevergoeding wordt. Bij een professioneel fotograaf wordt daarbij gekeken naar het tarief dat hij of zij doorgaans voor een foto hanteert.

Uitzonderingen

Foto’s en teksten mogen zonder toestemming worden gebruikt in de volgende situaties.

1. In een besloten onderwijsnetwerk waar alleen docenten en studenten toegang toe hebben.
2. Bibliotheken, musea en archieven mogen werken die zij in hun collectie hebben digitaliseren en online publiceren.

Heb je een vraag over het auteursrecht van foto’s of heb je een fotoclaim ontvangen?

Je kunt ons altijd bellen. Ben je niet verzekerd? Bel dan 088 3279 822. Ben je wel verzekerd? Bel ons dan via 020 651 1715 voor advies.