De Omgevingswet komt eraan: waar moet ik rekening mee houden bij een bouwplan?

Hoe elke gemeente dit straks precies gaat vormgeven is nog niet bekend. In de conceptversie van de Omgevingswet worden al wel wat grote lijnen duidelijk. En wat betekent het voor jou? Dat lees je in dit artikel.

Eerst een voorbeeld

Om meteen met een concreet voorbeeld te beginnen: stel, je wilt een aanbouw aan je huis plaatsen. Nu is landelijk bepaald dat dit vaak nog vergunningvrij kan. Volgens de Omgevingswet mogen gemeenten zelf weten of ze daar een vergunningplicht voor gaan instellen in het omgevingsplan.

Als de gemeente besluit om een vergunningplicht in te stellen voor bepaalde bouwwerken, kan het bovendien zo zijn dat je twee vergunningen nodig hebt, terwijl je nu maar één (omgevings)vergunning nodig hebt. Je gemeente toetst jouw verbouwplan dan op twee manieren: met een bouwtoets en een omgevingstoets. Wat is de impact op de omgeving? Dat telt mee als je een vergunning aanvraagt bij je gemeente.

Eenvoudiger en sneller

Wel kun je straks eenvoudiger een vergunning aanvragen. Ook gaat het korter duren. Vergunningen moeten voortaan binnen acht weken worden afgehandeld.

Elke gemeente eigen regels

Regels kunnen per gemeente verschillen. In de Omgevingswet staat een aantal basisregels die in elke gemeente hetzelfde zijn. Maar er zijn ook veel huidige regels waarvan de gemeente mag bepalen of ze die willen aanpassen. Check dus vooraf de toepasselijke regels bij je eigen gemeente.

Dat elke gemeente zelf mag bepalen welke regels er gelden, betekent niet per se dat het beleid altijd strenger wordt. Makkelijker kan het ook worden. Want elke gemeente mag ook gevallen aanwijzen waarvoor géén vergunning nodig is. Gemeenten zijn daar vanaf 2024 vrij in. Zij hebben tot en met 2031 de tijd om definitief te bepalen of ze de oude landelijke regels willen overnemen, aanpassen of schrappen. Dus als de Omgevingswet er in 2024 is, blijft veel nog in ontwikkeling.

Je kunt meedenken en meebeslissen

Ook krijg je meer ruimte om te participeren. Dat wil zeggen dat je betrokken kunt zijn bij plannen. En dat kan jou voordelen brengen. Je kunt meedenken bij een bouwproject in je buurt, bijvoorbeeld. In hoeverre, dat is in de nieuwe Omgevingswet nog onduidelijk. Ook omdat gemeenten dit zelf kunnen invullen. En dus verschilt ook dit per gemeente.

Bij elk plan wordt die participatie vastgelegd

Hoe gaat die participatie dan werken? In de Omgevingswet staan regels voor overheden waarin is aangegeven waar de participatie minimaal aan moet voldoen. In een plan voor een wijk of park moet staan wie bij de plannen zijn betrokken en welke uitkomsten de participatie heeft opgeleverd. Dat geldt voor plannen van overheden, maar ook voor burgers en ondernemers, als zij een omgevingsvergunning aanvragen. Ook zij moeten aangeven wat zij aan participatie hebben gedaan en wat daarvan de resultaten zijn.

Ook zelf kun je plannen indienen en uitvoeren

Met de Omgevingswet komt er dus meer ruimte voor eigen initiatief en regie. Burgers en bedrijven kunnen makkelijker initiatieven nemen voor plannen en die ook uitvoeren. Al moeten die wél passen in de omgevingsplannen van de betreffende gemeente. En inderdaad, die zijn per gemeente anders.

Welke regels zijn er voor jouw woonomgeving?

Er komt een digitaal omgevingsloket. Daar kun je kijken welke regels er voor jouw adres gelden en voor andere locaties of gebieden in jouw buurt. Maar ook dat is in ontwikkeling. Niet elke gemeente is even ver. Maar één ding is wél duidelijk: als er nog geen nieuwe regels van de gemeente zijn, gelden de oude landelijke regels. Ook dat is een reden om dit omgevingsloket te raadplegen.

Wil je zeker zijn, vraag dan nu een vergunning aan!

Wil je nú zeker zijn over je bouw- of verbouwplannen? Wacht dan niet te lang met je vergunningaanvraag. Zo geef je de gemeente de meeste kans om jouw aanvraag volgens de huidige regels af te handelen. Na 1 januari 2024 wordt het dus echt anders. Dan kan jouw gemeente met haar eigen regels bepalen of je een vergunning krijgt of niet. Nogmaals: raadpleeg daarvoor altijd het omgevingsloket!

Handige links

Links:

Omgevingswet | Rijksoverheid.nl

Aan de slag met de Omgevingswet

Omgevingswet | VNG

Dit blog is van Thijs van der Weijde, jurist bestuursrecht bij DAS

Disclaimer

Dit blog schetst de algemene regels en uitgangspunten. Uiteraard kan er in specifieke situaties sprake zijn van uitzonderingen. Heeft u vragen over dit onderwerp, dan kunt u altijd contact opnemen met een van onze specialisten.