Erfenis afhandelen

De erfenis wordt door de erfgenamen gezamenlijk afgewikkeld, tenzij er in een testament iets anders is bepaald. Er kan ook een executeur zijn benoemd die het nalatenschap regelt.

De erfenis wordt door de erfgenamen gezamenlijk afgewikkeld, tenzij er in een testament iets anders is bepaald. Er kan bijvoorbeeld een executeur zijn benoemd die de nalatenschap regelt.

Executeur bij testament

Een executeur krijgt het beheer over de nalatenschap en mag alle bezittingen onder zich nemen. Hij moet de schulden betalen, zo nodig de huur opzeggen en legaten uit het testament afgeven of uitbetalen. Soms mag hij ook vorderingen innen. Hij kan ook een speciale opdracht krijgen, bijvoorbeeld om persoonlijke papieren te vernietigen of een goed tehuis voor de huisdieren te zoeken. De executeur moet er altijd voor zorgen dat een boedelbeschrijving wordt opgemaakt. Dat is een beschrijving van wat wordt nagelaten, dus de bezittingen en de schulden. De executeur moet rekening en verantwoording afleggen aan de erfgenamen. De executeur is verplicht de aangifte te doen voor de erfbelasting. Dat is de belasting die kan worden geheven na het openvallen van een nalatenschap. Door het doen van de aangifte, wordt de executeur aansprakelijk voor de betaling van de erfbelasting.

Geen executeur? Boedelvolmacht

Bij afwezigheid van een executeur kunnen de erfgenamen een erfgenaam of een andere persoon aanwijzen die de erfenis afwikkelt. Dit kan met een boedelvolmacht. Tijdens het afwikkelen van de erfenis kunnen instanties zoals de bank, verzekeraar of een pensioenfonds vragen om een verklaring van erfrecht. Dat is een notariële akte waarin vastgelegd wordt wie er is overleden, wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is om namens de erfgenamen op te treden.

Vereffenaar

In sommige gevallen is sprake van wettelijke vereffening van een nalatenschap. De nalatenschap moet dan volgens bepaalde wettelijke regels worden afgewikkeld. Na beneficiaire aanvaarding door de erfgenamen is daar bijvoorbeeld sprake van, tenzij er een executeur is en er ruimschoots voldoende in de nalatenschap zit om de schulden te voldoen. Bij de wettelijke vereffening zijn de erfgenamen gezamenlijk de vereffenaars. Zij kunnen ook weer met volmachten werken om een (of meer) van hen of een andere persoon te machtigen om namens hen te vereffenen. In bepaalde gevallen kan de rechtbank worden verzocht een vereffenaar te benoemen. Dat kan bijvoorbeeld een notaris zijn of een advocaat gespecialiseerd in het erfrecht. Voor deze procedure bij de rechtbank is een advocaat verplicht.

Bewindvoerder bij jonge erfgenaam

Het is mogelijk een erfdeel bij testament onder bewind te stellen, bijvoorbeeld totdat de erfgenaam 21 jaar is geworden. Gedurende het bewind kan de erfgenaam niet zelfstandig beschikken over zijn deel van de erfenis. De bewindvoerder neemt die taak over. Het bewind wordt vaak ingesteld om te voorkomen dat door de erfgenaam onverantwoord met de erfenis wordt omgegaan. De erfgenaam kan pas beschikken over zijn deel van de erfenis als hij de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt. De rechtbank kan het bewind in bepaalde gevallen voortijdig beëindigen.

Veelgestelde vragen

Hoe wordt een executeur benoemd?

De opsteller van het testament bedenkt wie de executeur moet zijn en zet dit in het testament. Hij hoeft dit niet te overleggen met de executeur, maar dat mag wel. De opsteller kan de executeur altijd wijzigen. Ook daarvan hoeft de executeur geen bericht te hebben.

Wie kunnen executeur zijn?

De executeur kan één van de erfgenamen zijn, maar ook een buitenstaander.

Wat is een boedelvolmacht?

Als geen executeur is benoemd, kunnen de erfgenamen ook iemand een volmacht geven, bijvoorbeeld één van de erfgenamen of een notaris, om de nalatenschap voor hen te regelen. Dit heet een boedelvolmacht.

De erfgenamen zijn samen verantwoordelijk voor het regelen van de erfenis, tenzij er in het testament iets anders is bepaald. Vaak is het niet handig om alles samen te regelen. Daarom is het gebruikelijk dat de erfgenamen één erfgenaam aanwijzen.

Wat is een verklaring van erfrecht?

Als iemand is overleden, maakt de notaris een akte op. Daarin staat wie de erfgenamen zijn. Dit heet een verklaring van erfrecht. Met de verklaring van erfrecht kunt u als erfgenamen, bijvoorbeeld bij de bank, laten zien dat u recht heeft op het banktegoed van de overledene.

Voordat de notaris een verklaring van erfrecht afgeeft, zal hij een aantal onderzoeken doen, onder andere bij de burgerlijke stand en het Centraal Testamentenregister. Op die manier worden alle erfgenamen en de wilsbeschikkingen van de overledene in kaart gebracht. Als er veel erfgenamen zijn of als de erfgenamen moeilijk te vinden zijn, kan het enkele weken, of zelfs enkele maanden, duren voordat de notaris de verklaring van erfrecht kan afgeven.

Wat is erfbelasting?

Erfbelasting (voorheen successierecht) is een belasting die wordt geheven over de waarde van alles dat u verkrijgt uit de nalatenschap van iemand die in Nederland zijn laatste woonplaats had. Naaste familieleden, echtgenoot en kinderen worden daarbij minder zwaar belast dan verre familie of niet-verwanten.