Dit moet je als ouder weten over gezamenlijk gezag bij erkenning

Gezamenlijk gezag is een vorm van ouderlijk gezag waarbij beide ouders gelijke rechten en plichten hebben ten aanzien van het verzorgen en opvoeden van hun kind(eren). Vanaf 1 januari 2023 is er een wijziging in de wet op dit gebied, waardoor het proces van erkenning en het verkrijgen van gezamenlijk gezag vergemakkelijkt is. Hierdoor kunnen ouders sneller en gemakkelijker het gezag over hun kind(eren) gezamenlijk uitoefenen. Waar eerst de erkenning en het gezag apart geregeld moesten worden, wordt het gezag nu automatisch geregeld bij erkenning.

Deze verandering is bedoeld om het belang van het kind te benadrukken en om ouders te ondersteunen bij het uitoefenen van hun verantwoordelijkheden ten aanzien van hun kind(eren). Het betekent ook dat beide ouders gelijke rechten krijgen ten aanzien van belangrijke beslissingen over de opvoeding en verzorging van hun kind(eren), zoals beslissingen over onderwijs, gezondheid en verblijfplaats.

Gezamenlijk gezag betekent niet dat beide ouders evenveel tijd met hun kind(eren) (moeten) doorbrengen. Het gaat erom dat beide ouders beslissingsbevoegd raken voor de beslissingen over hun opvoeding en verzorging.

In deze blog zullen we dieper ingaan op de wijzigingen in de wet en wat dit betekent voor ouders. We zullen ook een aantal praktijkvoorbeelden bespreken en advies geven over een mogelijke oplossing bij praktijkproblemen.

Wetswijziging per 1 januari 2023

Wanneer vanaf 1 januari 2023 een kind wordt erkend door een ongehuwde of niet-geregistreerde partner, krijgt die erkenner van rechtswege ook het ouderlijk gezag over dit kind.

Hierop gelden enkele uitzonderingen.

1. De nieuwe hoofdregel geldt niet voor kinderen die tijdens de zwangerschap voor 1 januari 2023 zijn erkend, maar pas na 1 januari 2023 worden geboren;
2. Als de moeder aangeeft dat de erkenner niet ook het gezag behoort te krijgen bij de erkenning, krijgt de erkenner niet het gezag;
3. Degene die erkent met vervangende toestemming van de Rechtbank krijgt niet ook automatisch het ouderlijk gezag;
4. Als de voogdij niet door de moeder wordt uitgeoefend, maar bijvoorbeeld door een gecertificeerde instelling, krijgt de erkenner geen gezag bij erkenning;
5. Als de moeder minderjarig is en geen gezag kan uitoefenen, krijgt de erkenner geen gezag. Wordt de moeder meerderjarig? Dan krijgt zij het gezag én krijgt de erkenner dan ook automatisch het gezag;
6. Als de Rechter gezamenlijk gezag met een niet-ouder, zoals een duo-moeder, heeft beëindigd en de duo-moeder niet eerder heeft erkend, maar na de gezagsbeëindiging wel gaat erkennen, krijgt de duo-moeder niet automatisch het gezag;
7. Als een na 1 januari 2023 geboren kind wordt erkend, wordt alleen over dat kind het gezamenlijk gezag verkregen en niet ook voor andere kinderen geboren voor 1 januari 2023.

Praktijkvoorbeelden

1. 
   Een kind wordt na 1 januari 2023 erkend. De erkenner krijgt hierdoor ook het ouderlijk gezag. De erkenner neemt na een maand de benen en is onvindbaar. De andere ouder kan dan rechterlijke procedure tot beëindiging van het gezamenlijk gezag starten;
2. Een kind is tijdens de zwangerschap voor 1 januari 2023 erkend en wordt na 1 januari 2023 geboren. De moeder weigert na geboorte in te stemmen met gezamenlijk gezag. De erkenner kan dan rechterlijke procedure tot verkrijging van gezamenlijk ouderlijk gezag bij de Rechtbank starten;
3. De moeder wil na 1 januari 2023 toestemming geven voor erkenning, maar niet voor gezamenlijk gezag. De vader weigert in dat geval te erkennen. De moeder kan dan een procedure tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap bij de Rechtbank starten om de vader op de geboorteakte te krijgen als ouder;
4. De moeder weigert de vader vanaf 1 januari 2023 te laten erkennen met gedeeld gezag. De vader erkent alsnog, maar wil ook het gezamenlijk ouderlijk gezag. De vader kan dan een procedure bij de Rechtbank starten voor verkrijging van gezamenlijk gezag. Een overzicht van de officiële wetswijziging vind je hier.

Mediation

Zit jij in een situatie waarbij je hulp kunt gebruiken? We bieden bij DAS mediation aan. Dit

Meer weten?

De Rijksoverheid heeft alle veelgestelde vragen op een rijtje gezet. Lees ze hier.

We hopen dat het je een stapje verder heeft geholpen in je proces. Wil je meer weten over personen- en familierecht? Bekijk dan onze informatiepagina familie & relaties.