Een familielid overlijdt: hoe wikkel je de nalatenschap af?

Je krijgt brieven van notarissen, advocaten of juristen. Die moet je misschien wel vijf keer lezen voor je daadwerkelijk begrijpt wat er nu eigenlijk in staat. Als je het al begrijpt. Conflicten met broers, zussen, ouders of een stiefvader. Aan rouwverwerking komen de meeste mensen pas toe als de nalatenschap definitief is afgewikkeld. Dat kan soms erg lang duren.

Ga niet direct aan de slag

Bij het afwikkelen van de nalatenschap heb je niet alleen met het erfrecht te maken. Er zijn meerdere rechtsgebieden bij betrokken. Dat maakt de afwikkeling ingewikkeld. Wat zijn nu eigenlijk de do’s en dont’s als een naaste is overleden en de nalatenschap moet worden afgehandeld?

Er kan een testament zijn

De grootste valkuil is dat je alles meteen wil of gaat regelen. Veel mensen nemen aan dat ze erfgenaam zijn en gaan direct aan de slag. Dat begint vaak met het verdelen van de spullen van de overledene, zoals sieraden of de inboedel. Maar dat is direct al een stap te ver. De overledene kan namelijk een testament hebben opgesteld waarin iemand anders is benoemd tot erfgenaam.

Ook als je erfgenaam bent: handel niet direct

Dat het testament niet in de woning of in het verzorgingstehuis wordt aangetroffen, wil niet zeggen dat het er niet is. Ook als je wel erfgenaam blijkt te zijn, kan het vervelende gevolgen hebben dat je spullen direct meeneemt.

Je kunt voor schulden opdraaien

Dit kan namelijk een gedraging zijn die kan leiden tot zuivere aanvaarding. Als je erfgenaam blijkt te zijn, heb je door deze gedraging de nalatenschap zuiver aanvaard. En als de nalatenschap dan een negatief saldo heeft, moet jij met je eigen vermogen de schulden van de overledene betalen. Ga dus niet direct aan de slag en neem vooral geen spullen mee.

Je kunt wel de begrafenis regelen

Wat kun je dan wél doen? Je kunt de begrafenis regelen en de uitvaartkosten voldoen. Dat is geen daad van zuivere aanvaarding, als jouw handelingen erop gericht zijn de overledene een passende uitvaart te bezorgen en de kosten redelijk zijn. Wel blijft de opdrachtgever van de begrafenis verantwoordelijk voor het betalen van de rekening. Ook als dat niet uit de nalatenschap kan komen of als er geen begrafenispolis is.

Waaruit bestaat de nalatenschap?

Verder kun je alvast achterhalen waar de nalatenschap uit bestaat. Had de overledene schulden? Welke bezittingen zijn er? Maak foto’s van inboedel en sieraden. Was de overledene verzekerd, is er dus een begrafenispolis? Waren er lidmaatschappen of abonnementen? Inventariseer die. Dit is niet eenvoudig en geeft misschien ook geen compleet financieel overzicht. Wel is het alvast een indicatie. Het kan je als erfgenaam helpen bij het maken van een keuze.

Vraag eerst advies

Vraag altijd eerst advies voordat je allerlei handelingen verricht. Ben je erfgenaam? Of misschien onterfd? Of krijg je een legaat, bijvoorbeeld een sieraad of schilderij? Dat bepaalt namelijk waar je recht op hebt en welke handelingen je wel of niet mag verrichten. Dit advies kun je inwinnen bij een notaris.

Ben je verzekerd bij DAS? Meld dan je zaak zo vroeg mogelijk bij ons aan. Ook als er nog niets aan de hand is. Wij kunnen dan uitleg en advies geven over wat je moet doen.

Dit blog is geschreven door Mariëtte Holleman, jurist bij DAS