Uitzonderlijke hoge mestboete voor veehouder Kees

Kees (63) is een veehouder in hart en nieren. Het veehouden is hem met de paplepel ingegoten: hij groeide op in een boerderij en al van jongs af aan hield hij zich bezig met het verzorgen van de dieren, het schoonhouden van de stallen en het onderhouden van het land.

Dat Kees bij zijn moeder in de maatschap kwam om de boerderij voort te zetten, was een logische vervolgstap. Vanaf dag 1 voelt hij zich verantwoordelijk voor het voortbestaan van het bedrijf. Hij werkt hard, maar dat vindt hij niet erg. Hij is tevreden als het met de dieren en de boerderij goed gaat.

Hoge boetes

Dan breekt er een donkere dag aan: Kees vindt een aantal boetes op zijn deurmat met een totaalbedrag van 230.000 euro. Volgens de brief bij de boetes blijkt uit zijn boekhouding dat Kees een te grote hoeveelheid mest heeft uitgereden. De hoogte van het bedrag is zo extreem, dat Kees in shock raakt. Hij heeft zich toch altijd keurig aan de regels gehouden?

Kees vermoedt dat er iets niet klopt aan de berekeningen van het ministerie, dus besluit hij enige tijd later bezwaar in te dienen bij het ministerie van Landbouw.

Betalingsregeling

Helaas wordt het bezwaar van Kees niet op tijd ontvangen bij het ministerie en wordt daarom niet inhoudelijk behandeld. Kees gaat hier nog tegen in beroep, maar de rechter geeft het ministerie gelijk.

Omdat Kees beperkte draagkracht heeft en toch de boete moet betalen, sluit hij een betalingsregeling met het ministerie voor 250 euro per maand.

Financiële problemen 

Ongeveer een jaar later komt Kees bij mijn collega op kantoor in verband met een andere zaak. Kees vertelt over de hoge boetes en de financiële problemen en zorgen die hij heeft omdat hij de boetes zo lang moet afbetalen. Hij voelt continue de druk van die boetes op zijn schouders drukken. Mijn collega legt aan Kees uit dat de beslissing van de rechter juridisch juist is, maar dat hij wel om herziening van de boetes kan vragen.

Toevallig is in een andere zaak namelijk net komen vast te staan dat de rekenmethode die het ministerie gebruikte om de hoeveelheid mest te berekenen in strijd was met de wet. Ook de financiële problemen van Kees kunnen reden zijn de hoogte van de boete te verminderen.

Verzoek om herziening

Mijn collega dient namens Kees een verzoek om herziening in bij de RvO, het bestuursorgaan dat belast is het met toezicht op naleving van de Meststoffenwet. Helaas wordt het verzoek door de RvO afgewezen en ook het bezwaar dat we daartegen in dienen wordt afgewezen.

Mijn collega vindt dat niet eerlijk tegenover Kees: er is namelijk vast komen te staan dat bij het opleggen van de boetes een foute rekenmethode is gebruikt. Als Kees op tijd bezwaar had gemaakt, waren de boetes om die reden vrijwel zeker kwijtgescholden of veel lager uitgevallen.

Mijn collega gaat daarom namens Kees naar de rechtbank. De rechtbank geeft helaas wéér de RvO gelijk: volgens de rechter zijn de foute rekenmethode en de hoogte van de boetes geen bijzondere omstandigheden waardoor de boetes alsnog moeten worden verlaagd.

Begrip om persoonlijke situatie

In overleg met Kees wordt besloten om tegen deze uitspraak in hoger beroep te gaan. De hoogste rechter op dit gebied, het CBB, behandelt de zaak. Er wordt een uitgebreid financieel rapport gestuurd aan het CBB en wordt een beroep gedaan op andere uitspraken waarin de boetes vanwege de foute rekenmethode zijn kwijtgescholden.

Het CBB heeft gelukkig wél begrip voor de persoonlijke situatie van Kees. Het CBB heeft op basis van de financiële stukken uitgerekend dat Kees ruim 78 jaar zou doen over het terugbetalen van de boetes. Dat vindt het CBB niet redelijk meer.

Verlossing

De eindconclusie is dan ook verlossend: omdat de hele procedure inmiddels al jaren geduurd heeft, heeft Kees volgens het CBB genoeg betaald. De boete wordt door het CBB daarom verlaagd naar het bedrag dat Kees al betaald heeft. Hij hoeft verder niks meer te betalen aan de RvO.

Kees is daar erg blij mee. Hij kan zich nu weer op zijn bedrijf richten met een paar zorgen minder. Ook hoopt hij dat andere boeren hier ook iets aan hebben. De uitspraak van het CBB geldt namelijk voor alle vergelijkbare gevallen. Andere boeren die extreem hoge boetes hebben gekregen, maar niet op tijd bezwaar hebben gemaakt, kunnen nu een verzoek om herziening indienen op basis van hun financiële draagkracht.

Disclaimer

In deze exclusieve serie vertellen juristen van DAS verhalen uit de praktijk. De verhalen die je hier leest, zijn echt gebeurd, maar de namen en kenmerken van de personages zijn fictief. Dit verhaal is opgetekend door jurist Sanne Depmann.