Scholing van werknemers: waar moet je als werkgever aan voldoen?

Een werkgever moet een werknemer scholing laten volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie. Dat staat in de wet. En dat gaat best ver. Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat een werkgever een werknemer niet kan ontslaan wegens disfunctioneren als dat komt door onvoldoende scholing.

Scholing om arbeidsovereenkomst voort te zetten

Daarnaast moet een werkgever een werknemer scholing laten volgen die noodzakelijk is voor de voortzetting van de arbeidsovereenkomst als de functie van werknemer komt te vervallen of als de werknemer op redelijke gronden met ontslag wordt bedreigd. Dit moet wel in alle redelijkheid van de werkgever kunnen worden verwacht. Als de werknemer niet langer in staat is zijn functie te vervullen, is de werkgever verplicht scholing aan te bieden om plaatsing in een andere functie mogelijk te maken.

Boete kan hoog zijn

 De kosten voor deze scholing worden ook wel transitiekosten of (brede) inzetbaarheidskosten genoemd. Een werkgever moet deze kosten betalen. Wordt een werknemer toch ontslagen? Dan kunnen de scholingskosten afgetrokken worden van de transitievergoeding. Er geldt dan wel een aantal voorwaarden. Die moeten van tevoren goed worden overeengekomen. Als een werkgever zijn scholingsverplichtingen niet nakomt, kan dat hem veel geld kosten. Zo moest een werkgever in 2016 een jaarsalaris betalen aan een werknemer omdat die niet de scholing had gekregen waar hij recht op had.

Wel of geen studiekosten?

Sinds 1 augustus 2022 geldt de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden. Deze wet bepaalt dat een studiekostenbeding voor opleidingen die via een wet of cao verplicht zijn niet rechtsgeldig is. De werkgever mag in dat geval geen studiekosten terugvorderen of door de werknemer laten terugbetalen als hij binnen een bepaalde periode ontslag neemt. Er is wel een uitzondering: als een opleiding benoemd is in de beroepskwalificatierichtlijn. Deze Europese richtlijn bevat een lijst van alle beroepen die gereglementeerd zijn. Hierin staan uiteenlopende beroepen vermeld. Staat het beroep op die lijst? Dan is een studiekostenbeding nog steeds mogelijk. Staat het beroep niet op de lijst? Dan is een studiekostenbeding niet meer mogelijk.

Is scholing niet verplicht? Dan kunnen nog wel studiekostenbedingen worden gesloten. Die moeten voldoen aan criteria die in de rechtspraak zijn ontwikkeld. Zo moet onder andere sprake zijn van een glijdende schaal. Dit betekent dat het bedrag dat je werknemer met de tijd moet terugbetalen steeds lager wordt. Hij betaalt bijvoorbeeld na een jaar 75 procent van het bedrag terug. Na twee jaar 50 procent. Ook moet een werkgever vooraf duidelijk maken aan een werknemer dat deze de kosten voor de scholing moet terugbetalen.

Aparte afspraken in cao

In cao’s kunnen nog aparte afspraken over scholing zijn opgenomen. Bijvoorbeeld of er een overwerktoeslag betaald moet worden. Dit geldt voor de tijd die een werknemer buiten zijn werktijd besteedt aan een opleiding die een werkgever heeft verplicht.

Rechtspraak over scholing onder de nieuwe wet komt sinds augustus vorig jaar langzaam op gang. Er zijn nog veel onduidelijkheden. Dit onderwerp is nog lang niet uitgekauwd.

Disclaimer

Dit blog schetst de algemene regels en uitgangspunten. Uiteraard kan er in specifieke situaties sprake zijn van uitzonderingen. Heeft u vragen over dit onderwerp of uw specifieke situatie, dan kunt u altijd contact opnemen met een van onze specialisten.